آنچه باید در مورد سیم کشی خودرو بدانید!

سیستم سیم کشی خودرو از اصلی ترین ارکان به کار رفته در خودرو است و از ۵ بخش اصلی تشکیل می گردد: تولید کننده، ذخیره کننده، توزیع کننده، کنترل کننده و مصرف کننده. این اجزا توسط سیم ها، فیوزها و اتصالات، جریان برق را بخش های مختلف خودرو توزیع می کنند. در صورتی که بین هر کدام از این اجزا جریان برقرار نشود و برق از منبع تولید کننده به منبع مصرف کننده هدایت نگردد خودرو شما روشن نخواهد شد.

در رابطه با سیم ها باید بگوییم که طول سیم می تواند در میزان مقاومت موثر باشد یعنی هرچه طول سیم بیشتر باشد مقاومت افزایش می یابد، از عوامل دیگری که در سیم کشی خودرو نقش دارد جنس سیم های به کار رفته است. هرچه جنس به کار رفته در سیم از کیفیت مرغوب تری برخوردار باشد، مقاومت سیم کمتر می شود و جریان بیشتری از آن عبور می کند. قطر سیم رابطه معکوس با میزان مقاومت دارد. یعنی هرچه قطر سیم بیشتر باشد مقاومت سیم کمتر خواهد شد. نحوه سیم پیچی در میزان گرمای احتراق شده تاثیر به سزایی دارد. یعنی هرچه تعداد رشته های به کار رفته در سیم پیچی بیشتر باشد، جریان بیشتری از آن عبور کرده و باعث افزایش گرما می شود. بعد از سیم ها فیوزها دومین نقش اساسی را در سیم کشی خودرو بازی می کنند.

وظیفه فیوزها محافظت از سیم های متصل شده به آنها است. اگر میزان جریان وارد شده بیش از اندازه باشد فیوز قطع می شود. بنابراین باید به صورت دوره ای فیوزها را چک کنیم. سومین بخش از سیم کشی خودرو اتصالات و سوکت ها هستند. وجود این اتصالات و سوکت ها امکان تعویض و تعمیر قطعات را به ما می دهد.

علل خرابی سیم کشی خودرو

یکی از دلایلی که ممکن است کارکرد خودرو را با مشکل مواجه کند، سیم کشی خودرو است. در صورت بالا بودن حرارت موتور خودرو سیم کشی آن ممکن است با اختلال مواجه شود. بر اثر بالا بودن گرما و حرارت خودرو سیم کشی خودرو پس از مدتی به اصطلاح خشک می شود و دیگر مانند گذشته شدت جریان کافی را ندارد و سیم کشی دارای مقاومت خواهد شد.

دومین دلیل ایجاد اختلال در سیستم سیم کشی خودرو آب خوردگی سیم کشی است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که شما خودرو را به کارواش برده و موتورشویی روی آن انجام می دهید و آب به داخل کانکتورهای سیم کشی نفوذ پیدا می کند و پس از گذشت مدت زمان کمی باعث سولفات شدن سیم کشی می شود. در این حالت بین نر و مادگی کانکتورها عایق شکل می گیرد و مانع برقراری اتصال می گردد. در این صورت دو راهکار برای انجام در پیش روی ما قرار دارد. یکی تعویض سیم کشی خودرو و دیگری تعمیر سیم کشی خودرو است.

آموزشگاه فنی برق دوره آموزش برق خودرو را به صورت تضمینی و با ارائه مدرک معتبر در کارگاه های مجهز برگزار می کند. در صورت تمایل به یادگیری برق خودرو در دوره برق خودرو شرکت کنید.

نحوه عیب یابی سیم کشی خودرو

برای عیب یابی سیم کشی خودرو می توان از ابزارهای پیشرفته ای استفاده کرد که در تمامی کارخانه های مکانیک و باتری سازی وجود ندارد و برای این کار باید به کارگاه های مجهز مراجعه کرد. اما یکی از متداول ترین دستگاه هایی که می توانید برای یافتن عیوب خودرو و ایرادات الکتریکی خودرو استفاده کنید دستگاه دیاگ است، این دستگاه با استفاده از کابل به کامپیوتر خودرو متصل می شود و می توانید سنسورهای قطعات را بررسی کنید و در صورت نوسان برق، دستگاه به شما نشان می دهد و می توانید آن را رفع نمایید.

علت وجود سوکت نر و مادگی در داخل سیم کشی

علت وجود نر و مادگی در سوکت ماشین این است که هر قسمتی از سیم کشی که نیاز به تعمیر داشت به راحتی بتوانیم با استفاده از این نر و مادگی ها آن قسمت را جدا کرده و نسبت به تعمیر آن اقدام کنیم و مجبور نباشیم برای تعمیر قسمتی از سیم کشی از جلوی موتور تا انتهای آن را باز کنیم.

اتصالات منفی روی بدنه شاسی گیربکس در خودرو اهمیت ویژه ای دارند، به خصوص در فصل تابستان. اگر این اتصالات منفی خاصیت خود را از دست بدهند و از رسانایی خوبی برخوردار نباشند، باعث بالا رفتن آمپر آب بیش از اندازه استاندارد می شوند. همچنین در بخش های دیگر خودرو مثل چراغ ها نیز مشکل ایجاد می کند.

کار فیوز چیست ؟

هر سیم کشی به نسبت قطری که دارد و منبعی که قرار است سیم کشی به آن متصل شود جریانی را برقرار می کند تا منبع مصرف کننده فعال شود. برای مثال سیم کشی که برای موتور فن استفاده می شود نسبت به سیم کشی به کار رفته در بوق از ضخامت بیشتری برخوردار است.

یعنی جریانی که توسط موتور فن کشیده می شود نسبت به جریان مورد نیاز برای بوق بیشتر است. به نسبت جریانی که موتور فن استفاده می کند و در اصطلاح آمپر نامیده می شود، فیوزی بر سر راه این مدار قرار می گیرد.

به طور مثال فیوز ۴۰ آمپر، یعنی این فیوز می تواند تا ۴۰ آمپر را از خودش عبور دهد. اگر به هر علتی مانند بیش از اندازه شارژ کردن آلترناتور که در بازار با نام دینام خودرو شناخته می شود، اتصال مثبت و منفی در خودرو رخ می دهد. در نتیجه ولتاژ و جریان عبوری بیش از اندازه افزایش می یابد و باعث سوختن فیوز می گردد. فیوز ۴۰ آمپر تنها می تواند به میزان ۴۰ آمپر را از خود عبور دهد اما اگر میزان آمپر عبوری بالاتر رود یعنی ۵۰ یا ۶۰ شود فیوز کشش این میزان را ندارد و بنابراین قطع می شود. در این صورت باید فیوز سوخته تعویض و فیوزی با همان میزان آمپر قبلی جایگزین آن شود نه اینکه فیوزی با آمپر بالاتر جایگزین شود که در این صورت باعث سوختن سیم کشی خودرو و آسیب جدی به سیستم برق خودرو خواهد شد.

سیم ها در سیم کشی خودرو

سیم ها در خودروها علاوه بر انتقال برق، گاهی اوقات وظیفه انتقال اطلاعات و سیگنال های دریافتی از سنسورها را نیز بر عهده دارند. بنابراین از انواع سیم ها و با قابلیت های متفاوت در خودرو استفاده می شود. مقاومت هر سیم نیز باید بسته به جریانی که از آن می گذرد انتخاب شود. از آنجایی که عدم تطابق سیم با مقاومت عبوری می تواند منجر به ذوب اولیه آن شود. همچنین سیم ها باید مقاومت حرارتی لازم را داشته و از کیفیت کافی برای مقابله با عوامل مخرب موجود برخوردار باشند. بر این اساس چندین پارامتر مهم برای هر سیم در نظر گرفته می شود و این پارامترها در انتخاب بازده آن تاثیر می گذارند که شامل:

طول سیم

طول سیم ارتباط مستقیمی با مقاومت آن دارد. این بدان معنی است که هر چه سیم بلندتر باشد، مقاومت آن بیشتر است. در واقع، سیم های بلندتر به دلیل طول بیشتر، شانس بیشتری برای انتقال حرارت دارند. اما به دلیل مقاومت بیشتر، شدت جریان مجاز عبوری از آنها کاهش می یابد.

جنس سیم

جنس سیم ها معمولا از مس هستند. البته کیفیت این مس بر میزان مقاومت سیم‌ها تأثیر مستقیم دارد به این ترتیب که هرچه کیفیت و خلوص مس بیشتر باشد، مقاومت سیم کمتر می‌شود و جریان بیشتری را انتقال می‌دهد.

قطر سیم

قطر یک سیم با مقاومت آن نسبت معکوس دارد. این بدان معنی است که هر چه اندازه سیم بزرگتر باشد، مقاومت آن کمتر است و بالعکس. نکته مهم در مورد کابل ها در سیم کشی خودرو، انتخاب سیم مناسب است. انتخاب سیم مناسب تاثیر زیادی در کاهش تلفات انرژی دارد و مهم است که جریان انتقال در سیم متناسب با نیاز قطعه الکتریکی باشد. نکته دیگر اینکه روکش سیم ها در خودرو معمولا از پلاستیک است. گاهی اوقات تعدادی سیم از یک لوله پلاستیکی نرم و انعطاف پذیر ساخته شده از پلاستیک یا PVC عبور داده می شود تا حفاظت بیشتر و کامل تری داشته باشد.

رنگ سیم‌

طبق یک قانون از پیش تعیین شده، هر رنگ سیم برای کار خاصی در سیم کشی خودرو استفاده می شود تا در هنگام تعمیر و تعویض قطعات، سیم هر قطعه با سهولت بیشتری شناسایی شود. این رنگ ها عبارتند از:

• رنگ سبز (G): این رنگ برای سیم هایی است که از فیوز به مدار باتری و مصرف کننده ها وصل می شوند. علاوه بر این، رنگ سبز مربوط به برق اصلی راهنما، (سبز و سفید) راهنمای سمت راست، (سبز و آبی) راهنمای سمت چپ، (سبز و بنفش) چراغ ترمز، (سبز و قهوه ای) چراغ دنده عقب می باشد.
• رنگ سفید (W): سیم متصل به کویل، چراغ روغن و چراغ های هشدار را نشان می دهد.
• رنگ آبی (U): برای چراغ های جلوی بزرگ است که مشخصه آنها مسیر سفید در نور زیاد و مسیر قرمز در نور کم است.
• رنگ قرمز (R): برای چراغ های کوچک جلو و عقب است.
• رنگ زرد (Y): محل اتصال دینام و جعبه فیوز و همچنین سیم چراغ شارژ با این رنگ مشخص شده است.

در نظر داشته باشید نمی توان گفت که این رنگ ها ثابت هستند، اما این قاعده در بین تمام خودروسازان تقریبا ثابت می باشد.

اتصالات در سیم کشی خودرو

اتصالات یا پریزهایی که قسمت سوم سیم کشی خودرو هستند به عنوان راه و وسیله اتصال سیم کشی به کاربر شناخته می شوند. یعنی بدون وجود اتصالات یا سوکت ها نمی توان جریان را به مصرف کننده منتقل کرد. اهمیت دیگر سوکت ها نقشی است که در تعمیر کابل ها و فیوزها دارند. بدون سوکت ها، تعمیر سیم کشی تقریبا غیرممکن خواهد بود. از آنجایی که امکان تعویض قطعات مصرفی که کویل ها از آن عبور می کنند یا بدون اتصالات هدایت می شوند وجود ندارد. همچنین پریزها باید ضد آب و ضد زنگ بوده و دارای اتصال الکتریکی مناسب باشند. اتصالات چهار جزء اصلی دارند که شامل پوسته، پین ،نگهدارنده پین، واشر عایق می باشند.

محفظه پریز دارای دو قسمت مجزا است که توسط یک براکت اتصال به بدنه آن متصل می شود. این پوسته که پین ​​ها و نگهدارنده آنها را در خود جای داده است، دارای خارهای مخصوصی برای وارد کردن این اجزا و قفل کردن آنها می باشد. همچنین یک شیار مخصوص برای نصب واشر روی آن تعبیه شده است. واشر از ورود آب به داخل محفظه جلوگیری می کند و پین ها نیز محل اتصال دو سر سیم ها هستند.

نتیجه گیری

سیم کشی خودرو مانند جریان خون عمل کرده و برق را از منبع تولید به محل مصرف منتقل می کند. خرابی هر یک از قطعات اصلی در سیم کشی می تواند منجر به ایجاد اختلال در کارکرد خودرو شود بنابراین باید نسبت به کارکرد هر کدام و عوامل آسیب زا به این اجزا حساس باشیم و به عنوان مالک خودرو نهایت تلاش خود را در جهت استفاده بهینه از آنها به کار ببریم. یکی از عواملی که باعث معیوب شدن سیم کشی می شود نوسانات برق است. از علل دیگر خرابی سیم کشی خودرو، خراب شدن باتری می باشد. عواملی چون افزایش دما در سیم و فرسودگی سیم کشی باعث معیوب شدن این سیستم می گردد. بنابراین باید نسبت به کارکرد بهینه سیستم برق خودرو حساس باشیم.