اتصال ستاره مثلث در بیشتر مواقع برای کاهش جریان راه اندازی موتور سه فاز مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این نوع اتصال از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا در صورت زیاد بودن جریان موتور ممکن است دچار آسیب و صدمه جدی شود.
در واقع راه اندازی موتورهای بزرگ به شکل مستقیم به نوعی اختلال ولتاژ بر روی شبکه برق را به دنبال خواهد داشت. از اینرو بهترین گزینه برای محدود کردن موج جریان راه اندازی استفاده از این نوع از اتصال می باشد. در این مقاله از سری مقالات آموزش تابلو برق همراه با ما باشید تا به نحوه اتصال ستاره و مثلث همچنین تفاوت میان آنها بپردازیم.
تفاوت سیم پیچ ستاره مثلث چیست؟
پیش از آن که به آموزش نحوه راه اندازی موتور سه فاز بصورت اتصال ستاره و مثلث بپردازیم، قصد داریم فرق بین اتصال ستاره و مثلث را بیان کنیم. در جدول زیر تفاوت سیم پیچ ستاره و مثلث آمده است.
آشنایی با روش اتصال ستاره مثلث
تشخیص اتصال ستاره یا مثلث به این صورت است که در اتصال ستاره از ولتاژ دو سر هر سیم پیچ بیشتر است. لازم به ذکر است که از اتصال ستاره جهت استارت موتور اول استفاده می شود. در واقع جریانی که موتور در زمان راه اندازی می کشد بیشتر از زمانی است که موتور در حالت ستاره تحمل می کند.
در اتصال ستاره جریان مصرفی کمتر بوده و به تبع آن قدرت موتور نیز کم می باشد. همچنین در اتصال مثلث مقدار قدرت موتور و جریان بیشتر از اتصال ستاره است. از اینرو ابتدا باید موتور رو به صورت ستاره راه اندازی کرد و سپس بعد از راه اندازی موتور اتصال جریان را به حالت مثلث تبدیل نمود. زیرا این کار دارای تاثیر بسیار چشمگیری در کاهش مصرف موتور می باشد.
علت راه اندازی ستاره مثلث چیست؟
بهتر است بدانید که موتور القایی شامل دو قسمت استاتور و روتور می باشد. که در بین این دو قسمت توان ورودی به قسمت استاتور داده می شود. همچنین در مواقعی که موتور القایی به یک منبع تغذیه سه فاز متصل شود استاتور باعث به وجود آمدن یک میدان مغناطیسی دوار خواهد شد. لازم به ذکر است که استاتور عامل چرخش روتور می باشد.
در هنگام راه اندازی موتور القایی به دلیل وجود رابطه ترانسفورمری بین روتور و استاتور، جریان استاتور باید بالا باشد به همین دلیل سیم پیچ استاتور در زمان راه اندازی به جریان زیادی نیاز دارد، که همین امر باعث افت ولتاژ شدید در خط خواهد شد.
بهترین گزینه برای حل این مشکل استفاده از اتصال ستاره و مثلث می باشد. با توجه به اینکه در طراحی انتهای همه سیم پیچ ها آزاد است، از اینرو می توان به صورت ستاره یک انتهای همه سرها را با دقت به هم وصل نمود، و یا اینکه به صورت مثلث انتهای یک سیم پیچ را با ابتدای سیم پیچ دیگر وصل کنید.
بهتر است بدانید موقعی که ولتاژ سه فاز را به صورت اتصال ستاره اعمال کنید هر کدام از سیم پیچ ها ولتاژ بسیار کمتری را دریافت خواهند کرد. و این در حالی است که در زمان اعمال ولتاژ سه فازدر ساختار مثلث همان ولتاژ را دریافت خواهیم کرد. بنابراین به جرات می توان گفت که بهترین گزینه برای غلبه بر جریان بالای استفاده از این نوع اتصال است.
مزایای راه اندازی موتور سه فاز با اتصال ستاره مثلث
استفاده از این راه انداز در مقایسه با دیگر روش های کاهش ولتاژ از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است زیرا نسبت به انواع دیگر از قیمت ارزان تری برخوردار می باشد. همچنین این نوع راه اندازی دارای عملکردی ساده و ثابت است. این دو اتصال در هنگام راه اندازی به میزان دو برابر جریان نامی موتور از شبکه جریان خواهد کشید. از دیگر مزیت ها و قابلیت های این نوع راه اندازی عملکرد جریان گشتاور خوب آن می باشد.
اتصال ستاره مثلث موتور سه فاز
اتصال ستاره مثلث یک روش راه اندازی موتورهای سه فاز القایی است که به منظور کاهش جریان راه اندازی موتور و کاهش گشتاور راه اندازی آن به کار می رود.
نحوه عملکرد:
در اتصال ستاره، سیم پیچ های موتور به گونه ای به هم متصل می شوند که هر سه سیم پیچ یک نقطه مشترک داشته باشند. این نقطه مشترک به عنوان “نقطه خنثی” شناخته می شود. در اتصال مثلث، سیم پیچ های موتور به گونه ای به هم متصل می شوند که هر دو سر هر سیم پیچ به یک سر سیم پیچ دیگر متصل می شود.
مزایای:
- کاهش جریان راه اندازی: جریان راه اندازی در اتصال ستاره مثلث حدود 1/3 جریان راه اندازی در اتصال مستقیم است. این امر باعث کاهش بار بر شبکه برق و کاهش خطر آسیب به موتور می شود.
- کاهش گشتاور راه اندازی: گشتاور راه اندازی در اتصال ستاره مثلث حدود 1/9 گشتاور راه اندازی در اتصال مستقیم است. این امر باعث می شود تا موتور با نیروی کمتر راه اندازی شود و به قطعات آن فشار کمتری وارد شود.
معایب:
- افزایش پیچیدگی: اتصال ستاره مثلث پیچیده تر از اتصال مستقیم است و به کنتاکتور و تایمر نیاز دارد.
- کاهش گشتاور راه اندازی: کاهش گشتاور راه اندازی می تواند در برخی موارد مشکل ایجاد کند. به عنوان مثال، اگر موتور برای راه اندازی یک بار سنگین نیاز داشته باشد، ممکن است در اتصال ستاره مثلث قدرت کافی را نداشته باشد.
کاربرد اتصال ستاره مثلث موتور 3 فاز
- موتورهای با توان بالا: اتصال ستاره مثلث معمولاً برای موتورهای با توان بالا استفاده می شود که جریان راه اندازی بالایی دارند.
- موتورهای پمپ و فن: این اتصال برای موتورهای پمپ و فن که در لحظه راه اندازی نیاز به گشتاور زیادی ندارند، مناسب است.
- نوار نقاله: از اتصال ستاره مثلث در نوار نقاله نیز استفاده می شود تا از ایجاد شوک ناگهانی به موتور در لحظه راه اندازی جلوگیری شود.
مقاله ای که خواندید از دسته مقالات تابلو برق از وبلاگ فنی برق بود. در صورتی که تمایل دارید طراحی، ساخت و مونتاژ تابلو برق را به صورت کامل فرا گیرید می توانید در دوره آموزش برق صنعتی آموزشگاه فنی برق شرکت کنید.
دیدگاه کاربران