جوشکاری روش های گوناگونی دارد. هر یک از این روش ها مزایای گوناگونی داشته و کاربردهای گوناگونی دارد. در این مطلب قصد داریم شما را با انواع روش های جوشکاری و ویژگی های هر یک آشنا کنیم. در صورتی که قصد آشنایی با روش های جوشکاری را دارید توصیه می کنیم این مطلب را تا انتها بخوانید.
جوشکاری چیست؟
جوشکاری از جمله اتصالات دائم در حوزه صنعت محسوب می شود. در یک نگاه کلی، گروه بندی اتصالات به اتصالات دائم، نیمه موقت و اتصالات موقت تقسیم می شود. از این لحاظ، جوشکاری از موضوعات مهم اتصالات دائم به شمار می رود. فرآیندی که در طی آن دو قطعه فلز از طریق حرارت به همدیگر جوش خورده تا یک اتصال دائم ایجاد گردد، در معنا و مفهوم جوشکاری تعبیر می گردد. بنابراین، از انواع روش های جوشکاری، به منظور برقراری اتصال دائمی مواد به یکدیگر از قبیل فلزات همجنس و غیر همجنس استفاده می گردد.
بررسی انواع جوشکاری
در حال حاضر، متاثر از رشد و توسعه تکنولوژی، از روش های مختلفی برای جوشکاری و اتصال دائم فلزات استفاده می گردد. به صورت کلی، انواع روش های جوشکاری با دو مکانیزم اصلی جوشکاری ذوبی و جوشکاری غیر ذوبی به مرحله اجرا در می آید.
1- جوشکاری ذوبی و انواع آن
در روش جوشکاری ذوبی یا Fusion Welding، فرآیند ذوب بر روی سطح مورد نظر از طریق یک منبع حرارتی مانند لیزر، اشعه، قوس الکتریکی یا شعله صورت می گیرد. در این روش، اتصال دائم توسط ذوب سطح یا لبه قطعات و در اثر ایجاد امتزاج موضعی، عملیاتی می شود. این فرآیند علاوه بر اتصالات فلزات، برای سرامیک و پلاستیک نیز مورد استفاده واقع می شود.
استفاده از منبع حرارتی در این روش، موجب رخ دادن انجماد و متعاقب آن، منظم شدن مولکول ها و اتم ها در کنار یکدیگر شده که نتیجه این فرآیند، ایجاد نیروی کشش و چسبندگی میان اتم ها است. جهت گیری اتم در کنار هم، موجب اتصال دو قطعه به یکدیگر می شود. می توان جوشکاری آرگون را به عنوان یکی از پرکاربردترین انواع جوشکاری قوس الکتریکی نام برد که در مقاله ای دیگر به آن پرداخته ایم.
– فرآیند جوشکاری قوسی
قوس الکتریکی از پرکاربردترین و مهم ترین روش های جوشکاری ذوبی تلقی می گردد. فرآیندهای جوشکاری قوسی با استفاده از انرژی الکتریکی اجرایی می شود. تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی حرارتی و نورانی در مفهوم قوس تعریف می گردد. قوس الکتریکی نه تنها در جوشکاری یا Welding، بلکه برای برش نیز بسیار کاربرد دارد. به طور معمول، قوس ها میان دو فلز مختلف با عنوان الکترود و قطعه کار انجام می شود. برخورداری فلزات از قطب مثبت و منفی، موجب ایجاد قوس الکتریکی میان آنها می شود. این روش در حوزه جوشکاری با عنوان حالت قوس مستقیم شناخته می شود.
– فرآیند جوشکاری قوس زیر پودری
جوشکاری قوسی زیر پودری (SAW) از انواع روش های جوشکاری قوسی به شمار می آید. در این روش حرارت مورد نیاز برای انجام فرآیند جوشکاری توسط قوس تشکیل شده میان سیم جوشی و قطعه کار تامین می گردد. در زیر توده پودر محافظ، قوس الکتریکی شکل می گیرد. این روش برای جوشکاری لوله های طویل و قطعات ضخیم کاربرد دارد.
– فرآیند جوشکاری قوسی با الکترود روکش دار
روش جوشکاری با الکترود دستی روکش‌دار از پراستفاده ترین و پرکاربردترین روش جوشکاری قوسی محسوب می‌شود. در این روش حرارت کافی برای ذوب کردن میان قطعه و الکترود روکش، توسط قوس الکتریکی ایجاد می‌گردد. سهولت و راحتی و مقرون به صرفه بودن، از مزیت های این روش جوشکاری قلمداد می گردد.
– جوشکاری قوسی کربنی
فرآیند جوشکاری قوسی کربنی علی رغم قدیمی بودن، در حال حاضر نیز رایج و متداول می باشد. در فرآیند جوشکاری قوسی کربنی (CAW)، حرارت ایجاد شده میان الکترود کربنی و قطعه کار به واسطه قوس الکتریکی انجام می شود. همچنین، در این روش قابلیت کنترل میزان حرارت با تنظیم فاصله الکترودها، امکان پذیر می گردد.
– جوشکاری LBW
جوشکاری با پرتو لیزر، از دیگر انواع روش های جوشکاری ذوبی قلمداد می گردد. این روش جوشکاری در زمره روش های نوین و پیشرفته به حساب می آید. در این روش ایجاد اتصال از طریق اشاعه لیزر بر سطح قطعه کار، انجام می شود.
2- جوشکاری غیر ذوبی و انواع آن
فرآیند جوشکاری غیر ذوبی را می توان از دیگر انواع روش های جوشکاری قلمداد نمود. در این روش، فرآیند اتصال از طریق تغییر شکل و اعمال فشار صورت می گیرد. جوشکاری غیر ذوبی یا حالت جامد، غالبا برای فلزات نرم از قبیل آلومینیوم، مس و نقره، مورد استفاده واقع می شود. همچنین، قابلیت برقراری این اتصال در دمای محیط نیز وجود دارد.
– فرآیند جوشکاری مقاومتی
روش جوشکاری مقاومتی (RW) در میان روش های جوشکاری غیر ذوبی، از پرکاربردترین و رایج ترین روش ها قلمداد می گردد. در این روش، قابلیت اتصال میان دو سطح از طریق حرارت ایجاد شده میان فشار مکانیکی و جریان الکتریکی، به صورت همزمان، میسر می شود. برخورداری از سرعت اجرای بالا، از مهم ترین مزایای این روش جوشکاری می باشد. جوشکاری مقاومتی درز جوش، جوشکاری RPW (جوشکاری مقاومتی زائده ای) و فرآیند ESW (جوشکاری مقاومتی سرباره ای)، از روش های مختلف جوشکاری مقاومتی محسوب می شوند.
– جوشکاری اصطکاکی
جوشکاری اصطکاکی را می توان از مهم ترین روش ها در جوشکاری حالت جامد برشمرد. در این روش جوشکاری قطعات در جهت خاصی و به وسیله نیروی مکانیکی به حرکت در می آیند. قطعه دیگر، توسط یک گیره ثابت نگه داشته می شود. تماس سطح دو قطعه با یکدیگر موجب ایجاد اصطکاک و متعاقب آن، تولید حرارت می شود. حرارت ایجاد شده موجب تغییر شکل سطوح تماس به حالت خمیری و در نهایت اتصال دو قطعه به همدیگر می شود.
– جوشکاری RW
جوشکاری با نورد یا روش rw، از روش های کاربردی برای اتصال ورق های فلزی به شمار می رود. در این روش می بایست سطح ورق ها کاملا تمیز و مرتب باشد. در ادامه، ورق ها به منظور تماس کامل، بر روی یکدیگر قرار گرفته و در اثر اعمال فشار زیاد، اتصال و امتزاج متالوژیکی آنها انجام می شود.
– جوشکاری UW
از دیگر روش های جوشکاری غیر ذوبی می توان به روش جوشکاری فراصوتی، اشاره نمود. در این برای ایجاد اتصال میان دو فلز از ارتعاشات آلتراسونیک با حدود فرکانس 20 الی 70 کیلو هرتز استفاده می گردد. بر این اساس، در نقطه تماس فلزات، ضمن ایجاد نوسان هایی با فرکانس بالا، در اثر اعمال فشار، اتصال مکانیکی شکل می گیرد.
– جوشکاری EW
جوشکاری انفجاری از دیگر انواع جوشکاری غیر ذوبی بوده که با رخ دادن انفجار در میان دو ورق و برخورد سریع ورق های بالایی به پایینی، فرآیند اتصال صورت می گیرد. این روش در صنایع به صورت محدود و بسیار کم کاربرد دارد.
در این مطلب به بررسی انواع روش های جوشکاری پرداختیم. در صورتی که از علاقه مندان به جوشکاری هستید توصیه می کنیم در دوره آموزش جوشکاری آموزشگاه فنی برق ثبت نام نمایید.
دیدگاه کاربران