سیستم حفاظتی، امنیتی و رفاهی
درب های اتوماتیک
الکترونیک
سیستم های مخابراتی
اگر حین تعویض دنده خودرو صدایی گوش خراش می شنوید یا دنده به سختی حرکت می کند و یا وقتی که دنده را جا به جا می کنید مجددا به حالت خلاص برمی گردد، نشان از خرابی قطعات مربوط به دنده می باشد. از آنجایی که جا نرفتن دنده خودرو از اتفاقات ناخوشایند است که ممکن است برای هر راننده ای پیش بیاید، لازم است با حفظ آرامش و بررسی های دقیق دلیل ایجاد این مشکل را بیابید و در اولین فرصت آن را مرتفع نمایید زیرا جا نرفتن دنده خودرو می تواند می‌تواند سبب آسیب به قطعات مختلف آن شود. اگر به یادگیری تعمیرات خودرو علاقه دارید، میتوانید در دوره آموزش مکانیک خودرو فنی برق شرکت نمایید. در ادامه مطلب این مشکل را بررسی و روش‌های رفع آن را نیز بیان می‌کنیم.
در این مطلب می خوانید:
پنهان
علت بد جا افتادن دنده چیست؟
جا نرفتن دنده یکی از مشکلات رایجی است که هنگام عیب یابی خودرو دیده می شود. دلایل گوناگونی باعث بروز این مشکل در خودرو می شود. در ادامه به بررسی این دلایل پرداخته و با نحوه رفع مشکل بد جا افتادن دنده خودرو آشنا می شویم.
1. بد جا زدن دنده در هنگام حرکت
یکی از موارد شایع در مشکل جا نرفتن دنده اشتباهات فردی است. ممکن است فرد در زمان حرکت دادن دنده به شیوه‌ای نادرست آن را جابجا کند و یا در زمان نامناسب قصد تغییر دنده را داشته باشد. این موارد می‌توانند از دلایلی باشند که در بسیاری از موارد افراد به آن‌ها توجه نمی‌کنند و برای پیدا کردن دلیل بد جا رفتن دنده به تعمیرات خودرو مراجعه می‌کنند.
2. پایین بودن سطح واسکازین گیربکس
یکی از احتمالات در زمان جا نرفتن دنده ماشین این است که سطح واسکازین گیربکس از میزان استاندارد خود پایین‌تر آمده باشد. با گذشت زمان میزان روغن واسکازین کم خواهد شد. گاهی کم شدن میزان واسکازین به دلیل نشتی می باشد. بر این اساس، تا زمانی که واسکازین را به موقع شارژ یا تعویض نکنید یا نشتی را رفع نکنید، مشکلات بزرگ‌تر و مهم‌تری برای خودرو به وجود خواهد آمد.
به منظور بررسی بیشتر، ابتدا نوار گیربکس را خارج کنید و کیفیت و سطح روغن را چک کنید. در صورت کم شدن میزان واسکازین، آن را شارژ کنید. اگر روغن تیره شده بود و یا بوی سوختگی می داد، حتماً آن را تخلیه کنید و روغن جدید در آن بریزید.
حتما بخوانید: علت روشن چراغ چک خودرو
3. ایرادات مربوط به تنظیمات دنده‌های خودرو
گاهی تنظیمات چرخ دنده‌ها بر هم می‌خورد و باعث جا نرفتن دنده می شود. اگر در زمان حرکت دنده‌ها متوجه شنیده شدن صدایی بد شُدید، حتماً برای بررسی بیشتر تنظیمات و نحوه حرکت دنده‌ها اقدام کنید.
4. فرسوده شدن دنده‌ها یا دنده برنجی‌ها
ساییدگی، شکستگی، خوردگی دنده‌ها باعث ایجاد اختلالات جدی در زمان تعویض دنده‌ها خواهد شد. اگر در زمان دنده عوض کردن، متوجه شدید که دنده در محل اصلی خود قرار نمی‌گیرد و یا از محل خود خارج می‌شود، یعنی دنده‌ها دچار استهلاک شده‌اند. در صورتی که تعویض دنده‌ها منجر به ایجاد صدا شدند، یعنی دنده‌های بزرگ یا دنده برنجی‌ها دچار ساییدگی شده‌اند. اگر یک دنده خاص با مشکل مواجه شده است، یعنی فقط همان دنده آسیب دیده و نیاز به تعویض دارد.
5. فرسوده شدن توپی یا بازویی دنده خودرو
توپی بین دو چرخ دنده قرار می‌گیرد تا حرکت آن‌ها را روی هم برقرار می‌کند. بر این اساس، در زمان عوض کردن دنده اگر دنده توپی دچار فرسودگی و استهلاک شده باشد، این قطعه درگیر شده و دنده به خوبی جا نمی‌رود.
بازویی دنده باعث درگیر شدن توپی با دنده‌ها خواهد شد. در صورتی که دنده‌ها عوض شوند، تغییرات اعمال شده را بین بازوی توپی دنده‌های اصلی و دنده توپی منتقل می‌کند.
6. خراب شدن اهرم دنده
گیر کردن دنده از اتفاقاتی است که در زمان تعویض دنده ممکن است با آن روبرو شوید. در این زمان ممکن است علت آن آسیب دیدگی اهرم دنده باشد. معمولاً این اتفاق به همراه صدایی بد اتفاق خواهد افتاد. مشکلات مربوط به اهرم دنده می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که برای یافتن دلیل اصلی باید به صورت حرفه‌ای مورد بررسی قرار گیرد.
7. فلایون آسیب دیده
فلایون از دیگر قطعات تأثیرگذار در پروسه تعویض دنده می‌باشد. در نتیجه آسیب دیدگی این قطعه می‌تواند در زمان دنده عوض کردن، باعث ایجاد اختلال‌هایی مانند گیر کردن دنده و یا خوب جا نرفتن دنده شود. فلایول ممکن است به مرور دچار آسیب‌هایی مانند شکستگی، فرسودگی و یا ساییدگی شود.
حتما بخوانید: علائم خرابی پلوس خودرو
8. آسیب دیدگی سلکتور علت جا نرفتن دنده
هر گونه آسیب به سلکتور مانند شکستگی، جرم گرفتگی و … می‌تواند عملکرد صفحه سلکتور را مختل کند. بر این اساس، با خراب شدن سلکتور، انتخاب دنده‌ها به درستی انجام نخواهد شد و باید در اولین فرصت آن‌ها را تعویض کنید.
9. درگیر شدن حلقه همگام ساز
حلقه همگام ساز در بسیاری از خودروها وجود دارد. در هنگام تعویض دنده، حلقه همگام ساز توسط بازویی دنده درگیر می‌شود. سپس چرخ دنده را درگیر کرده و در دنده اصلی قرار می‌گیرد. با آسیب دیدگی یا فرسودگی همگام ساز، در هنگام جا انداختن دنده، این هماهنگی و جای گرفتن دنده در جای خود با اختلال روبرو می‌شود.
10. آسیب دیدگی ماهک
ماهک می‌تواند سبب بروز اشکال در هنگام تعویض دنده شود. ماهک یکی از قطعات مربوط به گیربکس خودرو است که در صورت ایجاد ساییدگی یا شکستگی در قسمت هلالی و یا مشکلات مربوط به میل ماهک باعث ایجاد مشکل در زمان دنده عوض کردن خواهد شد. جا نرفتن دنده عقب خودرو می‌تواند نشان دهنده آسیب به ماهک گیربکس باشد. خراب شدن خرچنگی لیور دنده در زمان‌هایی مانند ضربه زدن به دنده اتفاق خواهد افتاد.
11. ایجاد فرسودگی در سیستم کلاچ
در صورت خراب شدن کلاچ، جا رفتن دنده به سختی انجام خواهد شد. همچنین یکی از علت‌های بد جا رفتن یا جا نرفتن دنده در گیربکس‌های دستی می‌تواند آسیب به سیلندر اصلی کلاچ باشد. بر این اساس، اگر سیلندر کلاچ شل شده یا آسیب دیده باشد، تعویض دنده با مشکل مواجه خواهد بود.
سیم کلاچ قطعه دیگر کلاچ است، در زمانی که سیم کلاچ خشک شده و یا رگلاژ نباشد و دچار تابیدگی شده باشد، برای تعویض دنده‌ها با مشکل مواجه خواهید شد. در صورت امکان باید با رگلاژ مشکل را برطرف کنید و اگر مشکل از رگلاژ نبود، باید سیم کلاچ را تعویض کنید.
12. آسیب دیدگی سلونوئید علت جا نخوردن دنده
با کم شدن دمای هوا و افزایش رطوبت محیط، ممکن است بسیاری از قطعات و سیستم‌های خودرو آسیب ببینند. یکی از علت‌های جا نرفتن دنده در سرما می‌تواند سلونوئید باشد که در صورت یخ زدگی باعث ایجاد مشکل در جا رفتن دنده خواهد شد. برای رفع این مشکل نباید ماشین را در فضای آزاد سرد پارک کنید یا در صورتی که ماشین را در پارکینگ پارک می کنید، محیط پارکینگ را به خوبی گرم نگه دارید تا سلونوئید خودرو یخ نزند.
13. اختلال در سیستم الکترونیکی خودرو
یک احتمال قوی در زمان جا نرفتن دنده ماشین این است که سنسور الکترونیکی خودرو دچار مشکل شده باشد. این موضوع زمانی مورد بررسی قرار می‌گیرد که با وجود فشار دادن پدال گاز، نتوانید دنده را عوض کنید و دنده جا نرود. در این زمان یک تعمیرکار حرفه‌ای باید سیستم الکترونیکی خودرو را بررسی نماید تا این احتمال را تائید یا رد کند.
14. آسیب دیدگی گیربکس
یکی دیگر از اتفاقات ناخوشایند در زمان تعویض دنده، جا نرفتن دنده معکوس است. ایجاد هر گونه بو، صدا، لرزش، حرکت غیر عادی و یا درگیر نشدن دنده در زمان تعویض دنده از دیگر موارد مهمی هستند که باید بررسی شوند. اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، حتماً مایع گیربکس را بررسی کنید. در صورت نیاز اقدام به تعویض روغن گیربکس کنید تا با استفاده از اثرات لیز کنندگی و محافظتی آن، مانع از آسیب‌های بیشتر به خودروی خود شوید. در صورت مشاهده نشتی در روغن گیربکس حتماً آن را برطرف سازید تا از وارد شدن خسارت مالی بیشتر به خودرو جلوگیری کنید.
در مقاله دیگری به بررسی علائم خرابی گیربکس پرداخته ایم، برای کسب اطلاعات بیشتر بعد از خواندن این مطلب مقاله “علائم خرابی گیربکس” را مطالعه کنید. همچنین در دوره آموزش تعمیرات گیربکس صفر تا صد نحوه عیب یابی و تعمیر انواع گیربکس خودرو به شما آموزش داده می شود.
مفهوم صداهای مختلف دنده گیربکس
ممکن است معیوب شدن و آسیب دیدن گیربکس موجب ایجاد صداهایی شود که شناخت مفهوم این صداها می تواند به دلیل بروز مشکل کمک کند، بنابراین به صداهایی که ممکن است بر اثر معیوب شدن گیربکس ایجاد شود توجه کنید در ادمه این صداها را مورد بررسی قرار می دهیم.
صدایی شبیه زوزه کشیدن
در صورتی که چرخ دنده های خودرو دچار آسیب مانند شکستگی، بریدگی، ساییدگی شده باشد، صدایی شبیه زوزه کشیدن تولید می کند. اگر این صدا را زمان خلاص بودن خودرو بشنوید، احتمالا از تراز نبودن موتور و گیربکس یا وجود خلاصی اضافی دنده می باشد.
صدایی درگیر شدن دنده
در صورتی که سرعت دنده ها در زمان درگیری یکسان نباشد موجب درگیری دنده ها با یکدیگر می شود و باعث ایجاد صدا می شود. صدای ایجاد شده ممکن است مربوط به تنظیم نبودن کلاچ، خرابی ماهک، غلاف کشویی، اهرم دسته دنده، برنجی‌ها و یا حتی تعویض بی‌موقع دنده و انتخاب دنده نامناسب باشد.
صدای سوت کشیدن
در مواقعی که بلبرینگ ها خشک شده باشند و یا آسیب دیده باشند، صدای سوت از گیربکس شنیده می شود.
صدای جیرینگ جیرینگ
لق شدن محورها و یا هزار خاری دنده ها باعث ایجاد صدای جیرینگ جیرینگ می شود.
نتیجه گیری
در صورت ایجاد هر گونه مشکل در زمان تعویض دنده، بد جا رفتن دنده، گیر کردن دنده یا خارج شدن دنده متوجه استهلاک در هر یک از قطعات درگیر در تعویض دنده، خواهید شد. اگر با هر کدام از این موارد روبرو شدید، حتماً هر چه سریع‌تر نسبت به تعویض قطعه آسیب دیده اقدام نمایید تا از وارد آمدن خسارات بیشتر به خودرو جلوگیری کنید. اگر از علاقه مندان به تعمیرات خودرو هستید توصیه می کنیم در دوره های مکانیکی مجتمع فنی برق ثبت نام کنید.
سوالات متداول
1- چه دلایلی باعث جا نرفتن دنده ماشین می شود؟
جا نرفتن دنده ماشین می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در متن به طور مفصل توضیح داده شده است، اما مهمترین دلیل، تمام شدن روغن واسکازین، تمام شدن صفحه کلاج، پاره شدن سیم کلاچ، شکسته شدن پایه سیم کلاچ می باشد.
2- آیا ممکن است اختلال در سیستم الکترونیکی خودرو موجب جا نرفتن دنده خودرو شود؟
یک احتمال قوی در زمان جا نرفتن دنده ماشین این است که سنسور الکترونیکی خودرو دچار مشکل شده باشد. این موضوع زمانی مورد بررسی قرار می‌گیرد که با وجود فشار دادن پدال گاز، نتوانید دنده را عوض کنید و دنده جا نرود. در این زمان یک تعمیرکار حرفه‌ای باید سیستم الکترونیکی خودرو را بررسی نماید تا این احتمال را تائید یا رد کند.
3- زمانی که دنده جا نمی رود باید چه اقدامی انجام دهیم؟
بهتر است هر چه سریع تر جهت بر طرف کردن مشکل به تعمیرگاه مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید