ترموستات چیست؟

ترموستات چیست؟ سوالی رایج در زمینه آشنایی با دستگاه هایی که مرتبط با دما هستند. زیرا وظیفه اصلی ترموستات به عبارت ساده تنظیم دما است. برای درک کاربرد ترموستات بهتر است اطلاعاتی در مورد اساس کار ترموستات و همچنین انواع ترموستات داشته باشید. با ما همراه باشید تا با نحوه عملکرد ترموستات و تفاوت انواع آن با یکدیگر آشنا شوید.

آموزشگاه فنی برق دوره آموزش برق صنعتی را به صورت تضمینی و با ارائه مدرک معتبر در کارگاه های مجهز برگزار می کند. در صورت تمایل به یادگیری برق صنعتی در دوره آموزش برق صنعتی شرکت کنید.

ترموستات یا دماپا چیست؟

ترموستات یک کنترل کننده الکتریکی خودکار برای تنظیم دما در یک فضای بسته است. به این صورت که ترموستات قطعه ای است در دستگاه های گرمایش یا سرمایش برای حفظ دمای ثابت در محدوده دمایی تنظیم شده که مورد استفاده قرار می گیرد. ترموستات این کار را با خاموش و روشن کردن به موقع این دستگاه ها انجام می دهد.

در واقع ترموستات با رسیدن به نقطه دمای تنظیم شده مدار دستگاه را قطع می کند و زمانی که دما به 3-5 درجه کمتر از نقطه دمای ثابت می رسد، مجددا جریان مدار را متصل و دستگاه را روشن می کند.

نقش ترموستات برای حفظ دمای ثابت و کاهش یا افزایش دما در حین کارکرد دستگاه سرمایش و گرمایش بسیار مهم است. ترموستات به روش های مختلف و با امکان استفاده از هر سنسوری برای تنظیم و اندازه گیری دما تهیه و مورد استفاده قرار می گیرد.

علاوه بر آشنایی کامل با انواع ترموستات و مزایای کاربردی ترموستات، توجه به این سوال که در صورت نبود ترموستات چه اتفاقی در عملکرد دستگاه می افتد یکی از نکات مهم در مبحث چیستی ترموستات و استفاده از آن می باشد. در این مقاله علاوه بر آشنایی با قسمت ترموستات، به بررسی محورهای عملکردی ترموستات و نحوه عملکرد آن پرداخته ایم.

حتما مطالعه نمایید: تابلو برق چیست؟

اساس کار ترموستات چیست؟

قبل از توضیح نحوه عملکرد ترموستات، باید به یاد داشته باشیم که دماسنج وسیله ای برای اندازه گیری دما است و با ترموستات بسیار متفاوت است. ترموستات قطعه ای است که دمای ثابت را در یک بازه تنظیم شده حفظ می کند.

عملکرد ترموستات بر اساس انبساط مواد به دلیل افزایش دما است. برخی از انواع ترموستات ها بر اساس انبساط و انقباض قطعات در اثر افزایش و کاهش دما، مدار را خاموش یا روشن می کنند. قسمت انبساط یا انقباض در ترموستات می تواند فلزی یا گازی باشد که هر کدام مزایا و معایبی دارند.

انواع ترموستات حرارتی

در قسمت قبل متوجه شدید که ترموستات زمان خاموش و روشن شدن دستگاه را بر اساس تغییر حجم قطعات آن تشخیص می دهد و جنس این قطعات می تواند متفاوت باشد. بنابراین ترموستات انواع مختلفی خواهد داشت.

در این قسمت به معرفی انواع ترموستات ها بر اساس ویژگی ها و کاربرد آن ها می پردازیم و سپس با انواع ترموستات ها بر اساس نوع تجهیزات و نحوه عملکرد آن ها آشنا می شویم.

حتما مطالعه نمایید: معرفی انواع جنس بدنه تابلو برق

ویژگی های مهم انواع ترموستات ها

انواع ترموستات ها را می توان بر اساس ویژگی هایشان در دسته بندی های مختلفی مشاهده کرد. بدین ترتیب ترموستات ها بر اساس محل نصب، نحوه کار، فصل، نوع سنسور مورد استفاده، تعداد مراحل کار و گرما در دسته بندی های مختلفی قرار می گیرند.

ترموستات الکترومکانیکی

همانطور که از نام ترموستات الکترومکانیکی مشخص است، این نوع ترموستات وظیفه تعیین و اتصال مدار الکتریکی را با استفاده از فرمان سنسور حرارتی از طریق یک سری رابط های مکانیکی به میکروسوئیچ بر عهده دارد. این نوع ترموستات عمر مفید بالایی دارد. عملکرد ترموستات الکترومکانیکی توسط دو نوع سنسور دما پشتیبانی می شود. در واقع یک نوع ترموستات الکترومکانیکی مبتنی بر این تجهیزات کاربردی بر اساس اصل انبساط مایع کار می کند.

این نوع سیستم گرمایشی که به ترموستات مویین و دیاستات شناخته می شود، شامل تجهیزاتی مانند سنسورها، لوله های مویین و دیافراگم می باشد. نحوه کار ترموستات به گونه ای طراحی شده است که با افزایش دمای سنسور، مایع از طریق لوله مویین به داخل دیافراگم هدایت شده و شروع به انبساط می کند.

طبق این عمل انبساط، یک کلید فنری فعال می شود که قدرت باز و بسته کردن مدار را دارد و در مورد نوع ترموستات الکترومکانیکی، با انبساط فلز شروع به کار می کند که ترموستات بایمتال نامیده می شود، در این حالت کلید فنری مستقیماً با انبساط فلز فعال و کار می کند.

ترموستات الکترونیکی

همانطور که پیشتر گفته شد به تنظیم کننده اتوماتیک دما در دستگاه های مختلف ترموستات می گویند. طبق تعریف ارائه شده، ترموستات الکتریکی فرمان دریافتی از سنسور دما یا جریان الکترونیکی را به یک رله مینیاتوری منتقل می کند و باعث می شود جریان الکتریکی قطع شود و در دمای معینی وصل شود.

حتما مطالعه نمایید: نقش رله های هوشمند در تابلو برق چیست؟

ترموستات دیجیتال

حالت و مراحل کار ترموستات دیجیتال قابل برنامه ریزی است. به این ترتیب می توان با روشن و خاموش کردن دستگاه های متصل به ترموستات با یک برنامه خاص، دستگاهی مانند فن کویل را به مدت یک هفته راه اندازی کرد. گاهی اوقات دلیل خاموش شدن ناگهانی آبگرمکن برقی این است که ترموستات دیجیتال روی زمان خاصی تنظیم شده است.

 کاربرد ترموستات چیست؟

در واقع ترموستات بر اساس عملکرد خود به عنوان تنظیم کننده دمای مایعات، گازها و جامدات در دستگاه های مختلف گرمایشی و سرمایشی شناخته می شود. این عملکرد، محورهای کاربرد انواع ترموستات ها را در دستگاه های مختلف گسترش داده است. از جمله کاربردهای ترموستات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاربرد ترموستات در صنعت: استفاده از ترموستات ها را می توان در تجهیزات گرمخانه ها، گلخانه ها، کوره ها، بویلرها و اتوکلاوها مشاهده کرد.

• کاربرد ترموستات در ساختمان ها: در تاسیسات ساختمانی می توان به استفاده از ترموستات در شوفاژخانه ها، کنترل دما در سیستم های تهویه و کولر و هواساز و فن کوئل اشاره کرد.

• کاربرد ترموستات در لوازم خانگی: در طراحی و ساخت لوازم خانگی از ترموستات برای وسایلی مانند ماشین ظرفشویی، انواع سرخ کن، سماور برقی، انواع فر برقی، ترموستات آبگرمکن برقی و گازی یا یخچال ها مورد استفاده قرار می گیرد.

حتما مطالعه نمایید: آشنایی با صنعت تابلو سازی برق

چند نمونه کاربردی از ترموستات

در این قسمت به معرفی دو نوع کاربرد ترموستات در دستگاه های و نحوه عملکرد ترموستات و نقش آن می پردازیم.

ترموستات خودرو

نقش ترموستات در عملکرد خودرو نیز تاثیر بسزایی دارد. در واقع نوع عملکرد ترموستات خودرو به گونه ای است که با قرار گرفتن بین موتور و رادیاتور خودرو وظیفه ثابت نگه داشتن دمای موتور را نزدیک به دمای خاص و مناسب بر عهده دارند.

ترموستات یخچال

ترموستات با کنترل دما نقش مهمی در عملکرد صحیح یخچال و فریزر دارد. داشتن دمای مناسب با محیط و فصل و سازگاری دما با اقلام نگهداری شده در فریزر و یخچال تا حد زیادی به عملکرد صحیح ترموستات یخچال و فریزر بستگی دارد.

کلام آخر

 اکنون که می دانید ترموستات چیست و چگونه کار می کند، می توانید مزایای استفاده از ترموستات را بهتر درک کنید. وقتی ترموستات نقش خود را به درستی ایفا کند، ما به راحتی از یخچال و بسته بندی یا ماشین خود استفاده می کنیم.

با دانستن اساس عملکرد ترموستات، مشخص می شود که چرا از انواع ترموستات ها برای کنترل خودکار حالت سرمایش و گرمایش انواع دستگاه ها استفاده می شود.

مجتمع فنی برق برگزارکننده دوره های فنی مختلف مانند دوره آموزش تعمیر برد الکترونیکی، آموزش تعمیرات لوازم خانگی، آموزش نصب کولر گازی و غیره می باشد، تمامی دوره ها به صورت عملی، در کارگاه های مجهز و تحت نظر اساتید مجرب و متخصص برگزار می شود در صورت علاقه به فراگیری هر یک از شغل های فنی همین الان به مجتمع فنی برق مراجعه نمایید.