مقاومت چیست؟ آشنایی با انواع مقاومت

مقاومت الکتریکی یکی از مهمترین و اصلی ترین قطعات هر مدار الکتریکی می باشد. مقاومت ها کاربرد بسیاری برای کاهش دادن جریان درون مدار به اندازه مشخص همچنین افت ولتاژ برق دارند.  مقاومت های الکتریکی دارای مدل ها و اندازه های متنوع هستند که در دوره آموزش تعمیرات برد الکترونیکی به طور کامل آنها بررسی می شود و در این بخش به طور مختصر هر یک از آنها و  کاربردی که دارند معرفی می شود.

مقاومت الکتریکی چیست؟

از مقاومت الکتریکی برای جلوگیری کردن از عبور جریاناتی که بالا است استفاده می کنند. همچنین مقاومت های الکتریکی کاربرد زیادی برای کنترل و تنظیم کردن جریان عبوری دارند.

مقاومت های الکتریکی به عنوان قطعات پسیو شناخته می شوند. انواع تجهیزاتی که پسیو هستند به این صورت کار می‌ کنند که انرژی را به طور کامل مصرف می ‌نمایند و قادر به تولید کردن انرژی نمی باشند.

کار اصلی مقاومت های الکتریکی تنظیم و کنترل کردن ولتاژ می ‌باشد. جریان ورودی و خروجی ولتاژ به وسیله مدار الکترونیکی کنترل می گردد. عبور جریان بسیار بالا از مقاومت موجب گرم شدن آن خواهد شد و اتلاف انرژی از طریق حرارت و گرما انجام می گردد.

انواع مقاومت الکتریکی

مقاومت الکتریکی را به دو دسته تقسیم بندی می کنند. مقاومت های ثابت و متغیر از جمله اصلی ترین دسته بندی های مقاومت های الکتریکی شناخته می شوند. هر یک از مقاومت های ثابت و متغیر دسته بندی های متنوعی دارند که دسته بندی آنها بدین شرح می باشد :

مقاومت ثابت و انواع آن

مدل های های متنوعی از مقاومت های ثابت وجود دارد که آنها عبارت هستند از :

 1.مقاومت فیلم کربنی

یکی از ارزان ‌ترین و رایج ‌ترین مقاومت های ثابت مقاومت فیلم کربنی می باشد.

مقاومت کربنی به طور معمول با توان یک و نیم وات، ۱ و ۴ وات و ۱ و ۲ وات مورد استفاده قرار می‌ گیرد. این نمونه مقاومت ها از آنجایی که ضریب حرارتی بالایی دارند و همچنین تولید اغتشاش آنها زیاد است تنها در برخی از مدارات مورد استفاده قرار می ‌گیرند.

در مداراتی که حساسیت آنها بسیار بالا می باشد و دقت بالایی برای آنها باید در نظر گرفته شود این نمونه مقاومت ها کمتر مورد استفاده قرار می‌ گیرند.

2.مقاومت فیلم فلزی

مقاومت های فیلم فلزی به مقاومت کربنی تا حدودی شباهت دارد. تفاوت اصلی مقاومت فیلم فلزی با مقاومت کربنی در مورد دقت آنها می باشد.

این نمونه مقاومت ‌ها، تلرانس های متفاوتی دارند. دقت بالای آنها نسبت به مقاومت کربنی موجب شده است که از آنها استفاده بیشتری کنند.

نویز کم و همچنین کم بودن تاثیر دما در این مقاومت ها موجب شده که مدت زمان طولانی کار کنند و دقت قابل قبولی داشته باشند.

3.مقاومت های سیمی

مقاومت هایی که سیمی هستند دارای دو دسته بندی دقیق و قدرتی می ‌باشند.

دسته قدرتی آنها رنج توان شان ۳۰۰ وات است. محدوده جریانی زیادی را این نمونه مقاومت ها از درون خود عبور می‌ دهند.

دسته دقیق مقاومت الکتریکی ثابت دارای توان زیر ۲ وات می باشد. به همین دلیل تلرانس پایین تری درون آن قرار گرفته است. این نمونه مقاومت ها نمی توانند جریان بسیار بالایی را از درون خود عبور دهند.

مقاومت های سیمی به دلیل ماهیت سیم پیچی که برایشان طراحی شده است در مدارات فرکانس بالا نباید مورد استفاده قرار بگیرند. چرا که امکان دارد آنها دارای خاصیت سلفی شده باشند . به همین دلیل عملکرد درون مدار را مختل کنند.

مقاومت های سیمی قدرتی، به طور معمول با یک محفظه ای که سرامیکی است پوشانده می ‌شوند. در این حالت به آنها مقاومت های آجری گفته خواهد شد.

حتما بخوانید: ترانزیستور چیست؟

4.مقاومت های لایه ای

مقاومت های لایه‌ای به عنوان یکی دیگر از مقاومت های ثابت شناخته می شوند که ترکیبی از مقاومت های کربنی و سیمی هستند. این مقاومت‌ ها مقدار دقیقی از مدار را درون خود جای می‌ دهند. هزینه آنها مناسب تر از دیگر مقاومت ها می باشد.

 5.مقاومت های شبکه ای یا آرایه ای

مقاومت شبکه ای و مقاومت آرایه ای به عنوان یکی دیگر از مقاومت های ثابت شناخته می ‌شود. امروزه کاهش بسیاری از فضاهای طراحی مدارات یکی از مهمترین اولویت ها هنگام طراحی مدار می باشد.

این نمونه مقاومت ها چندین نوع مقاومت درون یک پکیج دارند که برای کاهش فضا مورد استفاده قرار می ‌گیرند. در برخی از مدل‌ های آنها دو پایه اصلی وجود دارد و به مقاومت قدرت می بخشد.

 مقاومت های متغیر و انواع آن

مقاومت های پتانسیومتر و رئوستا به عنوان یکی از مهم ‌ترین انواع مقاومت های متغیر شناخته می‌ شوند. مقاومت متغیر از ویژگی ‌ها و قابلیت‌ های متنوعی برخوردار می باشد.

مقاومت پتانسیومتر برای کنترل کردن پتانسیل و ولتاژ مورد استفاده قرار می ‌گیرد. از مقاومت رئوستا برای کنترل کردن جریان الکتریکی استفاده خواهد شد. به طور کلی شما باید بدانید که مقاومت رئوستا شبیه پتانسیومتر است. البته که مقاومت رئوستا دارای پایه های ثابت می باشد.

هر یک از این دو مقاومت الکتریکی متغیر ویژگی ‌های خاصی دارند که عبارت هستند از :

 1.مقاومت پتانسیومتر

مقاومت پتانسیومتر یک مقاومت سه پایه می باشد. این مقاومت با یک اهرم متحرک برای تنظیم کردن ولتاژ مورد نظر در بسیاری از مدارات مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتی که تنها دو پایه از این مقاومت مورد استفاده قرار گیرد شما می توانید از آن به عنوان مقاومت رئوستا استفاده کنید.

پتانسیومتر ها جهت توان ۲ وات کربنی و همچنین برای توان هایی که بالاتر از مقاومت های سیمی هستند کاربرد زیادی از خود نشان می ‌دهند.

 2.مقاومت رئوستا

مقاومت رئوستا از سه بخش المان مقاومتی، کنتاکت متحرک و همچنین کنتاکت ثابت تشکیل شده است.

در مدارهای الکتریکی که جهت تغییر آنها به صورت دلخواه انجام می شود مقاومت های رئوستا کاربرد زیادی دارد. مقاومت رئوستا باید به صورت اصولی و بر اساس استانداردهای مشخص شده نصب شود.

مقاومت وابسته

مقاومت های وابسته جز مقاومت های متغیر هستند اما از نظر شکل ظاهری شبیه به مقاومت های ثابت هستند. مقدار مقاومت های ثابت با توجه به دما تغییر می کند. مقاومت های وابسته به حرارت، مقاومت های وابسته به ولتاژ، مقاومت های وابسته به نور و مقاومت های وابسته به میدان الکتریکی از انواع مقاومت های وابسته هستند.

مقاومت های وابسته به حرارت خود به دو نوع ptc و ntc  تقسیم می شوند. در این مقاومت ها متناسب با دما مقدار مقاومت افزایش یا کاهش پیدا می کند.

در مقاومت های وابسته به ولتاژ، مقدار مقاومت با افزایش ولتاژ بیشتر می شود. این مقاومت ها وظیفه حفاظت از مدار را در ولتاژهای بسیار بالا دارد.

در مقاومت های فتورزیستور یا وابسته به نور مقدار مقاومت با توجه به میزان نور تغییر می کند. به دلیل وابستگی این مقاومت ها به نور سطح این مقاومت ها از جنس شیشه است تا نور از آنها عبور کند.

در مقاومت های وابسته به میدان الکتریکی نیز مقدار مقاومت متناسب با میدان مغناطیسی تغییر می کند.

بهترین نوع مقاومت کدام است؟

همانطور که اشاره شد مقاومت های الکتریکی انواع گوناگونی داشته و هر یک کاربرد و مزایای متفاوتی دارد. انتخاب نوع مقاومت امری تخصصی است و به فاکتورهای گوناگونی وابسته است. چرا که در صورت انتخاب اشتباه مقاومت ممکن است به مدار و وسیله الکتریکی آسیب وارد شده و حتی بسوزد.

بنابراین نمی توان تعیین کرد که کدامیک از انواع مقاومت بهترین نوع مقاومت بوده و بهتر است در طراحی مدارها و بردهای الکتریکی مورد استفاده قرار گیرد.

آموزش تعمیرات برد الکترونیکی در آموزشگاه فنی برق

دوره آموزش تعمیرات بردهای الکترونیکی یکی از دوره های پرطرفدار و آینده دار تعمیرات الکترونیک در آموزشگاه فنی برق است که به صورت تخصصی و از پایه صفر تا صد تعمیرات انواع بردهای الکترونیکی را به شما آموزش می دهد و شما را برای ورود به شغل تعمیرات برد الکترونیکی آماده می کند. در این دوره ابتدا با انواع قطعات الکترونیکی از قبیل مقاومت، خازن و دیگر قطعات آشنا شده و می توانید انواع برد را تعمیر و عیب یابی کنید.