یک تلفن همراه دارای قطعات الکترونیکی زیادی است که در صورت بروز مشکل یا خرابی باید شناسایی، تعمیر یا تعویض شوند. برای این منظور مولتی متر یکی از مهم ترین و پرکاربردترین ابزار تعمیر موبایل است که می توان از آن برای تست قطعات الکترونیکی روی برد استفاده کرد. به طور کلی دو نوع مولتی متر وجود دارد، آنالوگ و دیجیتال. از آنجایی که کار با مولتی متر دیجیتال آسان است، به بررسی آن می پردازیم.
آموزشگاه فنی برق دوره
آموزش تعمیرات بردهای الکترونیکی را به صورت تضمینی و با ارائه مدرک معتبر در کارگاه های مجهز برگزار می کند. در صورت تمایل به یادگیری
تعمیرات بردهای الکترونیکی در
آموزشگاه تعمیر بردهای الکتریکی ثبت نام کنید.
مولتی متر چیست؟
مولتی متر وسیله ای برای اندازه گیری ولتاژ و جریان است. این دستگاه دارای پیچ سلکتور می باشد که می توان از آن برای انتخاب واحدها، محدودیت ها و محدوده های مختلف استفاده کرد. حتماً ناحیه و واحد مناسب را برای آزمایش هر جزء انتخاب کنید. محدوده های موجود در اکثر مولتی مترها به شرح زیر است:
محدوده اهمی با علامت Ω یا اهم برای تست مقاومت
نوارهای فاراد با علامت CX یا F برای آزمایش خازن
دیود – ترانزیستور – خرابی و مسیر و …
محدوده ولتاژ DC با نماد VDC برای اندازه گیری ولتاژ DC
محدوده ولتاژ AC با علامت VAC یا V~ برای اندازه گیری ولتاژ AC
محدوده جریان DC با نماد ADC برای اندازه گیری جریان مستقیم
محدوده جریان AC برای اندازه گیری جریان های متناوب A~ یا AAC مشخص شده است.
برای کار با مولتی متر به دو پروب مثبت و منفی نیاز داریم که معمولاً به رنگ های قرمز و مشکی (مثبت و منفی) یافت می شوند تا با Connect the test در پایین قسمت آن ها را تست کنیم. به یاد داشته باشید که پراب سیاه (منفی) همیشه در قسمت (Com) مولتی متر متصل است و پروب قرمز (مثبت) را به قسمتی که می خواهیم اندازه گیری کنیم وصل می کنیم.
نحوه تست قطعات الکترونیکی با مولتی متر
اکنون که تا حدودی با نحوه کار با مولتی متر آشنا شده ایم، در مورد چگونگی تست اجزا صحبت خواهیم کرد:
نحوه بررسی مقاومت با مولتی متر
ابتدا انتخابگر مقاومت را روی محدوده اهم قرار دهید. اگر مقاومت اسمی را بدانیم، می توانیم محدوده خوبی را انتخاب کنیم. به عنوان مثال، اگر مقدار مقاومت کمتر از 200 اهم باشد، حد 200 را انتخاب می کنیم. به عبارت دیگر ما همیشه محدوده ای بزرگتر از ظرفیت مورد نظر را انتخاب می کنیم. اگر ظرفیت قطعه را ندانیم و بخواهیم با کمک مولتی متر آن را پیدا کنیم، آزمایش را از محدوده پایین شروع کرده و دو پروب مولتی متر را به پایه مقاومت متصل می کنیم. اگر هیچ عددی روی نمایشگر قابل مشاهده نیست، شماره گیری را روی یک محدوده بالاتر قرار دهید و این کار را تا زمانی که یک عدد در یک محدوده دیده شود ادامه دهید. این روش تست علاوه بر تست مقاومت، در الکترونیک عمومی در زمینه تلفن همراه نیز کاربرد دارد، اما دقت زیادی داشته باشید که قطعه را از مدار خارج کنید.
نحوه تست خازن با مولتی متر
خازن غیر الکترولیتی:
برای اندازه گیری ظرفیت این نوع خازن در مولتی متر محلی برای این منظور در نظر گرفته شده است. برای این کار پایه های خازن را به محل نصب متصل می کنیم و همانطور که برای مقاومت ذکر شد، محدوده مناسب را انتخاب کرده و از باند پایین به باند بالاتر حرکت می کنیم. به این نکته توجه کنید که هرگز نباید ظرفیت قطعه را در مدار اندازه گیری کنید حتما قطعه را از مدار خارج کنید.
خازن های الکترولیتی:
اکثر مولتی مترها نمی توانند ظرفیت خازن های الکترولیتی را اندازه گیری کنند و از مولتی متر فقط برای تست سلامت قطعه استفاده می شود. به این ترتیب دستگاه را روی برد دیود متر قرار می دهیم و دو پروب مولتی متر را به دو سر خازن مورد نظر وصل می کنیم که در این حالت فورا صدای بوق شنیده می شود و اگر دو پروب را با یکدیگر تعویض کنیم، بوق در یک لحظه دوباره به صدا در می آید و ما می شنویم، اگر قسمت مورد نظر آسیب دیده باشد بوق همیشه صدا می دهد یا اصلا آن را نمی شنویم. توجه داشته باشید که اگر دو سر پراب را به هم وصل کردید و صدای بوق شنیده نشد ابتدا دو سر پراب را با یکدیگر تعویض کنید و اگر دوباره صدایی شنیده نشد خازن مورد نظر سوخته است.
حتما مطالعه نمایید: نحوه صحیح تست قطعات الکترونیکی
نحوه تست سلف با مولتی متر
در اکثر مولتی مترها هیچ هانری متری وجود ندارد و بنابراین نمی توان ظرفیت سلف را اندازه گیری کرد، بلکه فقط می توان از سلامت سلف مطلع شد. برای این کار مولتی متر را روی محدوده دیود باستر قرار دهید و پروب را به دو سر سلف وصل کنید، اگر در هنگام اتصال صدای بوق ممتد شنیده شود نشان دهنده سلامت قطعه است در غیر این صورت سلف می سوزد. توجه داشته باشید که سلامت سلف می تواند تغییر کند و در مدار انجام شود.
آموزشگاه فنی برق دوره
آموزش تعمیرات بردهای الکترونیکی را به صورت تضمینی و با ارائه مدرک معتبر در کارگاه های مجهز برگزار می کند. در صورت تمایل به یادگیری
تعمیر بردهای الکترونیکی در دوره
آموزش تعمیر بردهای الکترونیکی ثبت نام کنید.
نحوه تست دیود با مولتی متر
ابتدا مولتی متر را روی محدوده دیود متر قرار دهید، سپس دو سر پراب را به دو سر دیود متصل کنید. اگر عددی روی صفحه نمایش داده نشد، برای اطمینان دو سر پراب را تعویض کنید. اگر قطعه سالم باشد، باید عددی را ببینید که نشان دهنده امپدانس دو سر دیود است. هنگام اتصال پراب ها به دیود، دیود فقط باید یک عدد را در یک طرف نشان دهد و اگر عددی را نشان نمی دهد یا در هر دو طرف عددی را نشان می دهد یا اگر صدای بوق شنیده می شود، دیود مورد نظر. شکسته است.
نحوه تست ترانزیستور BJT با مولتی متر
همانطور که می دانیم ترانزیستورها به دو نوع PNP و NPN تقسیم می شوند. برای تست ترانزیستور، مولتی متر را روی محدوده دیود-پایه تنظیم می کنیم. سپس یکی از پراب ها را روی یکی از پایه های ترانزیستور دائمی و پروب دیگر را روی پایه های دیگر قرار می دهیم. اگر عددی مشاهده نشد، پایه ثابت در نظر گرفته شده را تغییر می دهیم و پایه دیگری را برای این منظور انتخاب می کنیم و تست بعدی را روی پایه های دیگر قرار می دهیم.
در اینجا، پایه ای که پروب روی آن قرار دارد، پایه اصلی، پایه ای که عدد کوچکتری را روی صفحه نمایش می دهد، پایه کلکتور و پایه ای که عدد بزرگتر را نشان می دهد، پایه امیتر، ترانزیستور مربوطه است. حال توجه داشته باشید که اگر پراب روی پایه قرمز باشد (مثبت)، ترانزیستور از نوع NPN است و اگر پراب روی پایه سیاه باشد (منفی)، ترانزیستور از نوع PNP است. برای بررسی سلامت قطعه، اگر پراب ها را حرکت دادید اما عددی را مشاهده نکردید یا صدای بوق را نشنیدید، ترانزیستور مورد نظر سوخته است.
تست فیوز با مولتی متر
بررسی فیوز سوخته بسیار آسان است. فیوز یک سیم بسیار نازک است که با عبور جریان بیش از حد ذوب می شود. یک سیم جاذب ریز می تواند از آلومینیوم، مس یا نیکل پوشش داده شده ساخته شود. باز کردن کلید مدار از نوسانات برق جلوگیری می کند. در تجهیزات الکترونیکی، اکثر فیوزها شیشه ای یا سرامیکی استوانه ای هستند که در انتهای آن یک کلاهک آهنی قرار دارد. جریان و ولتاژ نامی نیز روی یکی از دو کلاهک آهنی قابل مشاهده است.
قبل از نشان دادن نحوه بررسی یا آزمایش فیوز، ابتدا باید نحوه عملکرد فیوز را درک کنیم. عملکرد فیوز متوقف کردن جریان های بالاتر از حد معمول در مدار الکترونیکی برای محافظت از تجهیزات و جلوگیری از آسیب به قطعات الکترونیکی و جلوگیری از گرمای بیش از حد است که می تواند باعث آتش سوزی شود.
در اینجا یک نکته جالب وجود دارد، شکل ظاهری یک فیوز سوخته می تواند چیزهایی را در مورد علت سوختگی آشکار کند. اگر شیشه فیوز خوب به نظر می رسد و می توانید قطعات شکسته المنت فیوز را مشاهده کنید، هیچ اتصال کوتاه عمده ای در مدار وجود ندارد و تعویض فیوز با همان نوع و آمپر معمولا جواب می دهد.
برخی از فیوزها در اثر فرسودگی خراب می شوند زیرا فیوزها طول عمر بالایی دارند و چنین چیزی فراموش نمی شود. اما اگر رنگ داخل شیشه سیاه یا تیره باشد و هیچ علامتی از سیم فیوز (کانکتور اصلی) وجود نداشته باشد، نشانه آن است که در جایی از مدار، شاید واحد برق، یک اتصال کوتاه بزرگ وجود دارد.
بهترین راه برای آزمایش فیوز، آزمایش اتصال کوتاه آن است، اگرچه می توان از اندازه گیری مقاومت نیز استفاده کرد. بهتر است فیوز را از مدار جدا کنید و سپس آن را بررسی کنید. برای تست فیوز، انتخابگر را روی فیوز قرار دهید و پروب را به دو سر فیوز وصل کنید. فرقی نمی کند که کدام پراپ را به کدام سر وصل کنید، زیرا فیوز قطبی ندارد. اگر فیوز خراب نباشد، صدای بوق می شنوید و مولتی متر یک مقدار اهم بسیار پایین (یک اهم به کسری از دو اهم) خواهد بود.
لامپ را با مولتی متر تست کنید
شاید به نظر برسد که امروزه لامپ های رشته ای جایگاه خود را از دست داده اند، اما هنوز مواردی مانند لامپ های خودرو وجود دارند که استفاده از لامپ های رشته ای در آنها رایج است. بهترین راه برای تست این لامپ ها اندازه گیری مقاومت اهمی آنهاست، که باز هم سلکتور مولتی متر باید روی اندازهگیری اهم باشد.
برای اندازه گیری مقاومت بین دو پایانه این لامپ ها، لازم نیست قطبیت در نظر گرفته شود. مقدار مقاومت بین دو ترمینال در لامپ های پرقدرت نزدیک به صفر است. از این عدد (مقدار مقاومت) برای محاسبه توان لامپ استفاده نمی شود، زیرا زمانی که دمای فیلامنت از 25 درجه سانتی گراد به 2200 درجه سانتی گراد افزایش می یابد، مقاومت لامپ 15 برابر افزایش می یابد. توجه داشته باشید تست اتصال کوتاه برای لامپ سیگنالی که وات بسیار کم و مقاومت بسیار بالایی دارد کار نخواهد کرد.
خازن ها می توانند از چند پیکوفاراد تا 1000 میکروفاراد یا فاراد برای یک ابرخازن متغیر باشند. این بدان معناست که تفاوت بین مقادیر کوچک و مقادیر بزرگ حدود 10 تریلیون برابر (10 پیکوفاراد تا 100 فاراد) است و بسته به مقادیری که با آنها سر و کار داریم می تواند کم و بیش باشد.
یک مولتی متر نمی تواند کل محدوده اندازه گیری را پوشش دهد و اغلب مقادیر کوچکی را پوشش می دهد. بزرگترین مشکل اندازه خازن های بزرگ است. بهترین مولتی متر می تواند از 100 میلی فاراد یا 0.1 فاراد اندازه گیری کند. مولتی مترها هنگام آزمایش خازن ها دقیق نیستند یا بهتر بگوییم برخی از خازن ها دقیق نیستند.
مقدار خازن به دلیل تغییر دما، فرکانس و ولتاژ می تواند تغییر کند و برخی از خازن ها جریان نشتی نیز دارند. البته این موارد مانع از نشان دادن مقداری نزدیک به مقدار مورد انتظار مولتی متر نمی شود. مولتی مترها فقط ظرفیت خازن را اندازه گیری می کنند، به ویژه در خازن های الکترولیتی قدیمی، بررسی مقاومت سری معادل (ESR) ضروری است. در برخی موارد، به خصوص در ولتاژهای بالاتر، ممکن است لازم باشد جریان نشتی را نیز بررسی کنید که به وسیله دیگری نیاز دارد.
دیدگاهتان را بنویسید